از دستبرد قاچاقچیان به حریم سنگ نگاره‌های برم دلک تا رخنه گیاهان خودرو در درون این اثر تاریخی

قاچاقچیان و سودجویان اموال تاریخی و فرهنگی به تازگی به حریم درجه یک سنگ نگاره‌های ساسانی «برم دلک» شیراز، دستبرد زده اند و اقدام به کندوکاو‌های غیرمجاز، در محوطه باستانی آن کرده اند.

محوطۀ تاریخی، فرهنگی و طبیعی «بَرم دِلک» در جنوب خاوری (شرقی) شیراز جای گرفته و در برگیرندۀ ۳ سنگ نگاره از پادشاهان ساسانی (شاهپور یکم، بهرام دوم و صحنه ازدواج بهرام دوم) است.

سنگ نگاره‌های ساسانی نامدار به «برم دلک» را بی گمان باید شناسنامه و نشانه‌های هویتی مردم شهر شیراز به شمار آورد، یادمانی که با گذشت بیش از هزار و ۷۵۰ سال همچنان به زیست خود ادامه می‌دهد.

این یادمان تاریخی با شمارۀ ۷۱ در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ خورشیدی به ثبت ملی رسیده است.

سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس با ارسال عکس‌هایی از یادمان ملی برم دلک برای خبرنگار ما، در خصوص مشکلات و چالش‌های سنگ نگاره برم دلک اظهار کرد: نگارکند‌های ساسانی با نامهربانی و بی مهری‌های فراوانی در چندین سال گذشته رو به رو شده و آسیب‌های بی شماری به یادگار ساسانیان و محوطه باستانی آن وارد شده است.

او ادامه داد: رخنه گل سنگ‌ها و گیاهان خودرو در درون سنگ نگاره‌ها تا نوشتن یادگاری و خراش بر روی نگارکند‌ها تنها بخش کوتاهی از دشواری‌های یادگار ساسانیان در شیراز است.

آریا افزود: ریختن انبوه زباله و نخاله ساختمانی و پسماند در ورودی محوطه «برم دلک» چهره زشت و زننده‌ای را برجای گذاشته و بوی بد زباله‌ها بسیار آزار دهنده است.

فعال میراث فرهنگی در فارس گفت: در بازدید میدانی ۲ روز پیش، بیننده ۲ کند و کاو غیرمجاز بزرگ، یکی در ابتدای ورودی محوطه و دیگری پشت کوهی که سنگ نگاره‌ها بر روی آن تراشیده شده است، بودم.

او تصریح کرد: اواخر اسفندماه پارسال، هیچ مورد تازه‌ای از کندوکاو غیرمجاز وجود نداشت و هر دو آن‌ها مربوط به همین یک ماه گذشته است.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی اضافه کرد: این کندوکاو‌های غیرمجاز قاچاقچیان فرومایه و نابخرد، در بیرون فنس و عرصه (در حریم درجه یک سنگ نگاره های برم دلک) است، ولی زنگ خطری برای یادگار ساسانیان به شمار می‌آید.

آریا بیان کرد: بر پایه مسئولیت اجتماعی خویش، مدیر کل میراث فرهنگی استان و مسئول یگان حفاظت میراث فرهنگی فارس را در این خصوص آگاه کرده و خواستار پیگیری موضوع شدم.

همچنین برخی از مسئولان هم طی یکی دو سال اخیر از احیا و بازسازی یادمان ملی برم دلک سخن گفته اند، اما گویا چالش‌های این اثر تاریخی همچنان باقی است.

 ایمانیه استاندار فارس در فروردین ۱۴۰۱ بیان کرده است: سایت برم دلک و قصر ابونصر به عنوان یکی از طرح‌های در دست اجرا در کلان شهر شیراز در حوزه احیاء بنا‌های میراث و گردشگری است، و برای تکمیل سایت برم دلک و قصر ابونصر نیازمند تملک مسیر و احیا و بازسازی این منطقه تاریخی هستیم.

محمد فرخ‌زاده معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس هم در خرداد ۱۴۰۱ بیان کرده است: در بولوار نصر شرقی دو اثر تاریخی قصر ابو نصر و برم دلک که خاستگاه شکل گیری اولیه شهر شیراز نیز هستند، وجود دارد که احیا، و بازسازی این دو اثر در راستای جذب گردشگر و توریست بسیار اهمیت دارد.

محمدحسن اسدی شهردار شیراز هم در اسفند ۱۴۰۱ گفته است: هفت پروژه گردشگری شهری توسط شهرداری شیراز در دستور کار است که شامل طرح احداث تله کابین، باغ پرندگان، شهربازی بزرگ، پارک آبی، احیای مجموعه گردشگری برم دلک و قصر ابونصر و احداث آکواریوم است.

یادمان تاریخی برم دلک نیازمند نظارت و توجه است تا از آسیب‌های بیشتر به آن جلوگیری شود. آثار تاریخی می‌توانند نه تنها موجب رشد اقتصادی و اشتغالزایی شهرستان و استان شوند بلکه در توسعه کشور هم تاثیرگذار هستند و مسئولان و مردم باید با همکاری و همیاری یکدیگر از این یادگار‌های نیاکانی نگهبانی و پاسداری کنند تا از تخریب و نابودی آن‌ها پیشگیری شود.